Familie-opstellingen? Astrologie geeft inzicht

Steeds meer mensen willen weten welke krachten er werkzaam zijn of zijn geweest tussen henzelf en hun ouders, grootouders of kinderen. Kan astrologie daar een bijdrage aan leveren? Absoluut. Sterker nog, kijken naar de planeten is een zinvolle eerste stap, die alle verdere oefeningen of therapieën zoals familie-opstellingen of systeemtherapie veel meer richting en effect kan geven.

Er zijn verschillende methoden en technieken om met behulp van astrologie na te gaan hoe de werking van de ene persoon op de andere is, ook in familieverband. Zo is er de ascendant, de daarover heersende planeet en de planetaire bezetting in het eerste huis van de horoscoop. Wat jij daar hebt staan heeft belangrijke werking op de ander. Hoe die werking precies is hang weer af van waar die ander zijn of haar planeten heeft staan. Een voorbeeld. Iemand heeft Saturnus aan de ascendant: hij of zij heeft een vormelijk optreden, kan precies maar misschien ook wat breedsprakig formuleren en kan goed doceren. Stel dat iemand anders (broer, zus, vriend of collega) die Saturnus juist in het zesde huis van levensomstandigheden heeft staan. Die omstandigheden kunnen dan, zeker als Saturnus sterk geaspecteerd is, voor die persoon mogelijk vrij zwaar zijn. En de man of vrouw met Saturnus aan de ascendant roept dat gegeven dan bij de ander op, wrijft het erin, en komt onbedoeld bevoogdend over. Zonder dat hij of zij daar iets bijzonders voor gedaan heeft, of daarop uit is.

Aantrekken en afstoten

Soms trekken partners elkaar ook onbewust aan om van elkaar te leren. Een partner met Neptunus aan de ascendant houdt zichzelf ongrijpbaar, legt zich niet vast en kan anderen (en zichzelf) misleiden. Een partner met diezelfde Neptunus in huis zeven, neigt juist tot het aangaan van illusionaire verbindingen en ‘zoekt’ als het ware iemand die dat deel van de persoonlijkheid kan actualiseren. En wie kan die rol beter vervullen dan iemand die zichzelf in nevelen hult, met Neptunus in 1? Het noodlot drijft mensen met deze constellaties dan ook dikwijls samen. Zij zoeken hun tegenpool onbewust op. Het resultaat, afgezien van wat er verder nog aan constellaties speelt, is een verhouding die zich kenmerkt door een continu spel van aantrekken en afstoten, van illusies en teleurstelling. Of, en dat kan ook, het wordt een relatie waarbij de partners elkaar helpen om de eigen diffuse tendens onder ogen te zien en te leren hanteren.

Een andere manier om de werking tussen mensen over en weer te begrijpen is de synastrie. Je legt dan twee horoscopen op elkaar en kijkt welke planeten van de één in aspect staan met die van de ander (hier zijn verschillende methoden voor). De zon van de één in (gunstig) aspect met de maan van de ander wordt doorgaans als bevorderlijk gezien voor een goede verstandhouding voor ieder type verhouding. Venus en Mars aspecten hebben een klassieke sexuele lading. Een verband tussen de zon van de ene persoon en de Saturnus van de andere kan wijzen op een zwaardere leer-opgave. Bij Zon-Jupiter is de kwaliteit jovialer en (over)moediger. Deze synastrische methodes werken, opnieuw, bij iedere vorm van intermenselijke relaties, óók en zeker tussen familieleden.

Krachten in de familie

Daarnaast zijn er bepaalde constellaties in het eigen geboortebeeld die meer in het bijzonder familiebanden betreffen. En het nodige zeggen over de werking die eerdere of latere generaties op jou hebben, en jij op hen. Zo kan een Maan-Saturnus aspect in de horoscoop duiden op een afstandelijke, geremde relatie met de moeder. Mars-Uranus kan wijzen op een zwak vaderbeeld. En met Zon-Uranus kun je door de dynamiek binnen je familie in een concurrentiepositie met je eigen vader geplaatst zijn.

Ook de teken- of planetaire bezetting van de huizen van een horoscoop kan het nodige vertellen over de krachten die er op het niveau van de familie voor de eigenaar van die horoscoop spelen. Iemand met het vierde huis in Tweelingen is waarschijnlijk opgegroeid in een huis met weinig nestwarmte en veel woordenwisselingen. Saturnus in vier kan aangeven dat er in jouw jeugd door de ouder van het gelijke geslacht thuis een streng regime is gevoerd, dat jij op jouw beurt misschien wel onbewust voortzet, binnen je eigen gezin.

Dwars door generaties

Bepaalde constellaties kunnen ook van generatie op generatie worden doorgegeven. Zo kan er door opeenvolgende geslachten een Mars-Saturnus rondwaren (weerstand zoeken, harde strijd om het bestaan). En het wil ook nogal eens gebeuren dat je eigen kinderen constellaties hebben die je ook al bij je broers of zusters hebt meegemaakt. De uitdagende Mars-Pluto aspecten van je broer die hem vroeger in jouw jeugd een huistiran maakten mag je dan, bijvoorbeeld, opnieuw beleven in het optreden van je eigen zoon of dochter.

Tenslotte: ook het moment of tijdvak waarin je jezelf versterkt met je familie bezighoudt valt doorgaans astrologisch goed te verklaren. Bepaalde transits (zoals een stand van Saturnus op of in aspect met de positie bij je geboorte) of andere actuele activaties van je geboortehoroscoop kunnen je tot vragen op dit gebied aanzetten.

Kortom, astrologie kan als eerste stap een heel netwerk aan verbindingen blootleggen tussen jou en je familieleden. Je kunt er mee ontdekken welke krachten er spelen, of hebben gespeeld en nog steeds doorwerken. Dat kan jou en je familie helpen bij het vervolgens oplossen van conflicten, het verwerken van leed en het vergroten van het begrip van jezelf en voor elkaar. Je kunt dan gerichter aan de slag. Met de hulp van een hierin gespecialiseerde therapeut of coach; of gewoon zelf. Dat is de volgende stap; dan maakt de astrologie weer pas op de plaats.

Met dank aan Wolfgang Döbereiner en Annabeth Schallenberg, aan wie ik ook bij deze thematiek schatplichtig ben.