De Sfinx van Delft

21/01/2023 Uit Door Michael Bruijn
Johannes Vermeer, Schrijvende vrouw met dienstbode,1670-1671, National Gallery of Ireland, Dublin

Van de schilder Johannes Vermeer is alleen de dag bekend waarop hij werd gedoopt: 31 oktober 1632. Zijn geboortedatum weten we niet, om van het tijdstip nog maar te zwijgen. Er van uitgaand dat de doop binnen een paar dagen heeft plaatsgevonden, kunnen we in ieder geval uitgaan van een opvallend zware bezetting van de vaste tekens Stier en Schorpioen:

De kalme vasthoudendheid van die twee tekens zie je terug in een beperkte, maar hoogwaardige productie van de man die niet voor niets bekend stond als “De Sfinx van Delft” en die hooguit twee tot vier doeken per jaar maakte. Heel wat anders dan de latere impressionisten, die bijna fotografisch snel te werk gingen!

Aarde (Stier) en Water (Schorpioen) tekenen samen ook de gestaag, secuur werkende ambachtsman. En het goeddeels ontbreken van bezetting van de vuurtekens wijst in de richting van het vooral werken in opdracht, dus zonder innerlijke aandrang uit het niets.

Verder geeft Jupiter conjunct Pluto talent voor beeldmontage, voor compositie. Een driehoek van Uranus met deze twee geeft inspiratie en hemels licht. Geplaatst in Stier zit het met de zinnelijkheid en esthetiek ook wel goed.

Tegelijk kan er met deze conjunctie in Stier existentieel ook sprake geweest zijn van materiële onmacht, temeer daar Venus en Saturnus (materiële en/of sociale begrenzing) ermee in oppositie staan, in het door de onverbiddelijke Pluto beheerste Schorpioen. Vermeer schijnt tijdens zijn leven inderdaad wel tijden van materieel gebrek te hebben ervaren. Naar verluidt heeft hij met één van zijn schilderijen zelfs een keer een hoger opgelopen rekening bij de bakker betaald.

Binnenkort in het Rijksmuseum!

Deel deze pagina: